Sindirim Kanalı Nedir?
Sindirim Kanalının Tanımı
Bütün canlılarda olduğu gibi insan organizması da canlılığını sürdürebilmesi ve fonksiyonlarını devam ettirebilmesi için enerjiye ihtiyaç duyar. Enerji vücuda alınan besinlerden sağlanır. Besin maddelerinin vücuda alınması, gerekli organlara ulaştırılması, bölünerek yapı taşlarına ayrılması, tüm hücrelere ulaşması kana karışması ve atık ürünlerinin dışarı atılması olayına sindirim (digestio) denir.
İlk Yardım Sertifikası Hakkında Detaylı Bilgi Almak İçin Sayfayı Ziyaret Edin:https://www.yeniumitek.com/ilk-yardim-sertifikasi-ucreti/
Sindirim olayının aşamaları
Yeme (ingesyon)
Sindirimin ilk aşaması olan yeme, besinlerin ağız yoluyla vücuda alınmasıdır.
Mekanik sindirim
Besin maddelerinin yutulabilmesi için dişler aracılığı ile koparılması, parçalanması, ufalanıp öğütülmesi ve mideye gönderilmesi işlemidir.
Sindirim (digesyon)
Besin moleküllerinin daha küçük yapı taşlarına ayrılması, kimyasal olarak yıkımıdır.
Salgılanım (sekresyon)
Sindirim kanalının epiteli ve bezler tarafından su, asit, enzim ve tuzların serbestleşmesi ile gerçekleşir. Salgılanan sıvılar besinlerin sindirim ve emiliminde rol oynar.
Emilim (absorbsiyon)
Yapı taşlarına ayrılmış olan besin moleküllerinin bağırsak duvarlarında kan ve lenfatik sisteme emilerek alınması işlemidir.
Dışkılama (defekasyon)
Sindirilemeyen ve emilemeyen besin artıklarının vücuttan dışarı atılmasıdır.
Sindirim kanalı, ağız boşluğundan başlayarak anüste sonlanır. Sindirim olayını gerçekleştiren organ ve yapılara sindirim sistemi (systema digestorium) denir. Sindirim sistemi iki temel bölüme ayrılarak incelenir.
- Diyabet olan hastaların nasıl besleneceğini buradan okuyabilirsiniz: https://www.ilkyardimsertifikasi.org/diyabetliler-ne-yemeli.html
Sindirime Yardımcı Olan Organlar nelerdir?
Sindirim kanalı (canalis digestorius, canalis, alimentarius): Ağızdan anüse kadar uzanan 8-10 metrelik bir kanaldır. Bu kanalın ağız (ağız boşluğu = cavum oris), yutak (pharynx), yemek borusu (oesophagus), mide (gaster), ince bağırsaklar (intestineum tenue), kalın bağırsaklar (intestineum crassum) ve anüs olarak adlandırılan bölümleri vardır.
Sindirime yardımcı organ ve bezler: Yaptıkları salgılarını özel boşaltım kanallarıyla sindirim kanalına boşalttıklarından sindirim kanalının eklenti organları olarak da adlandırılır. Bunlar karaciğer (hepar), pankreas (pancreas) ve tükürük bezleri (glandula salivariae)dir.
Sindirim kanalı kapsamında ele alınan organların içi boşluklu (organa cavitosa lumenalia) olup bunlar ortak duvar yapısına sahiptirler. Sindirim kanalı içten dışa doğru şu katmanlardan oluşur.
Sindirim kanalını oluşturan tabakalar
Mukoz tabaka (Tunica mucosa)
En içteki tabakadır. Bu tabaka koruma, salgılama ve emilim fonksiyonlarını gerçekleştiren epitel tabakadan oluşmuştur. Mukoza tabakası sindirim kanalının değişik bölümlerinde özel yapılar kazanır.
Submukoza (Tunica submukoza)
Mukoza ile kas tabakası arasında bulunan damarlı bağ dokusudur. Elastik lifler içerir ve gevşek bağ dokusu tabakasıdır. Burada kan damarları, sinirler, lenf damarları ve lenfoid doku elemanları bulunmaktadır.
Kas tabakası (Tunica muscularis)
Ağız, yutak, ösofagusun üst kısmı ve anüste çizgili, diğer içi boşluklu organların duvarında iki katlı düz kastan yapılı tabakadır. Kas yapı longitudinal ve sirküler şekildedir. Bundan dolayı musküler tabakadaki kas liflerinin kasılması sonucu peristaltik bir hareket oluşur. Peristaltik hareketler besinlerin kanal boyunca ilerlemesini sağlar.
Seröz tabaka (Tunica serosa)
İçi boşluklu organların en dış tabakasıdır. Sindirim kanalı organlarının karın, pelvis boşluğunda kalan bölümlerinde visseral peritondan yapılı seröz tabaka bulunur. Sindirim kanalı organlarının bazı bölümlerinde bu tabaka seröz özellikte olmadığından tunica adventitia olarak adlandırılmaktadır. Tunica adventitia gevşek fibröz bağ dokusundan oluşmuştur.
Sindirim kanalı organları
- ağız,
- yutak,
- yemek borusu,
- mide,
- ince bağırsak
- kalın bağırsaktır.