Kalp atış hızı, kalbin 1 dakikadaki kasılma sayısını, yani kalp atış hızını yansıtır. Vücutta nabız alınan bölgeler kalbin her kasılması ile atardamarlara (aorta ve ondan ayrılan dallara) kan gönderir ve toplardamarların elastik yapısından dolayı damarlarda buna karşılık gelen bir genişleme olur. Bu genişlemeden sonra damar duvarı elastik olduğu orijinal durumuna geri döner, ardından bir sonraki darbede yeni bir basınç dalgasıyla tekrar gevşer ve bu böyle devam eder. Bu genişleme, damarların yüzeysel olduğu yerlerde (örneğin bilekler, dirsek iç yüzeyleri, kasık, şakaklar, ayak bilekleri) nabız dalgası olarak hissedilir.
Vücudumuzun nabzın ölçülebildiği bölgeleri bilmek ve öğrenmek gereklidir. Bunlar atardamarların yüzeysel olarak bulunduğu ve nabızların parmak uçlarında hissedilebildiği yerlerdir. Vücutta nabız alınan bölgeler bu bölgelerden afferent nabız, erişilebilir olması ve görselleştirilmesi (bileğin başparmak tarafından) kolay olması nedeniyle sıklıkla tercih edilir. Kalp kapak hastalığında nabzın özellikleri (nabız dalgasının nabızdan önce parmak ucuna nasıl ulaştığı, alıkonma süresi, bu nabzın önemi vb.) tanı koymamıza yardımcı olur.
- Ayrıca Bakınız: Nabız Nedir?
Normal Nabız Dalgası
Sağlıklı bireylerde kalp atış hızının dakikada 60 ile 100 arasında olması, dinlenme durumunda ise ortalama 70 olması gerekir. Kalp atış hızı birçok koşuldan etkilenir. Nabız çeşitli hastalıklar, egzersiz, stres, travma gibi durumlarda artar. 12 yaşın üzerindeki kızlar ve kadınlar, Vücutta nabız alınan bölgeler, erkeklere ve yetişkinlere göre daha hızlı kalp atışlarına sahiptir. Sporcularda ve koşucularda kalp atış hızı daha düşük olabilir (dakikada 40 saniye içinde bile).
Yüksek Nabız Nedenleri
Yüksek Nabız Nedenleri
Yüksek nabız, yüksek kalp atışı olarak tanımlanabilir. Yüksek nabzın pek çok nedeni bulunmakta olup bu nedenlerden bazılarını, şu şekilde sıralanabilir;
- Tiroit
- Kalp yetmezliği
- Guatr
- Tifo
Bu ve bu tür rahatsızlıklar, nabız yüksekliğine neden olabildiği için nabız yüksekliğinde altta yatan nedenlerin fark edilmesi ve altta yatan hastalıkların tespit edilmesi çok önemlidir. Vücutta oluşan kanamalar da çeşitli durumlarda dokuların yetecek seviyede kanlanmasını sağlayabilmek için kalp normalden çok daha fazla çalışmak zorunda kalabilmektedir.
Bununla beraber kan kaybının arttığı durumlarda, pompalanacak kan az olur ve bu da nabzın düşmesine sebebiyet verir. Yüksek ateşin eşlik ettiği bir enfeksiyona bağlı olarak meydana gelen anormal sıcaklık artışı, vücutta nabız alınan bölgeler atış hızının artmasının bir başka nedeni olarak bilinir. Ancak stres, duygusal değişimler, gerginlik vb. Durum ayrıca yüksek bir kalp atış hızına neden olabilir.
Nabız Nasıl Bakılır?
Birinci ve ikinci iğnelerin parmak uçlarını nabız bölgelerine yavaşça bastırarak nabız dalgasını aramalıyız. Nabzı hissettiğimizde, önce düzenli olup olmadığına bakın. Genellikle, dürtü dalgaları eşit aralıklarla ulaşır. O zaman 1 dakika içinde sayıyı bulmamız gerekiyor. Bunun için saatin ikinci okumasına bakarak 1 dakikada sayıyı sayabiliriz veya 15 saniyede sayıp bulunan sayıyı İle çarpabiliriz.
Bazı aritmilerde (atriyal fibrilasyon gibi) kalp atış hızı yüksekse, belirli kalp atışlarıyla atardamarlara atılan kan yeterli basınç dalgası (dolayısıyla bir nabız dalgası) üretemez ve bunu bir kalp atışı gibi hissetmeden edemeyiz. Böylece gerçek olandan daha düşük nabız bulabiliriz. Bu gibi durumlarda kalbi dinleyerek (kulak doğrudan kalp bölgesinin üzerine yerleştirerek veya stetoskopla) kalp atış hızını bulmak daha doğrudur.
- İlginizi Çekebilir: Sindirime yardımcı organlar
Kol veya bilekten ölçülen dijital tansiyon aleti, vücutta nabız alınan bölgeler nabız ve kan basıncı ölçümleri sağlar. Ancak yukarıda bahsettiğim aritmilerde (özellikle atriyal fibrilasyon) dijital tansiyon aleti ile nabız ölçümleri (bazen tansiyon) o kadar doğru olmayabilir (örn. kalp hızının yüksek olduğu atriyal fibrilasyonda) nabız düşük olabilir.